Expeditions: Around the world – Kramer mniej znany? [Współpraca reklamowa z Super Meeple] Wydawca nie ma wpływu na treść recenzji
Ten tekst przeczytasz w 9 minut

Expedition po raz pierwszy została wydana w nieco innej formie w 1985 roku, pod nazwą Wildlife Adventure. W 1996 roku gra została przemianowana na Expedition. Wersja ta doczekała się następnie dodruku w 2005 roku, który zawierał branding National Geographic, następnie powróciła jako Expedition: Famous Explorers, a obecnie za sprawą Super Meeple trafia na półki pod nazwą Expeditions: Around The World i to właśnie nad nią się dzisiaj pochylę.

Expeditions jest dziełem znanego chociażby z El Grande Wolfganga Kramera i może być jednym z mniej znanych tytułów w jego karierze. Expeditions było jego debiutem w gatunku gier point-to-point. Główny cel jest taki sam jak np. w innym przedstawicielu gatunku czyli Wsiąść do Pociągu – dotrzeć do różnych miejsc docelowych różnymi ścieżkami.

Expeditions nie bawi się w żadne tematyczne udawanie. Celem jest po prostu przeprowadzenie ekspedycji, które podróżują do kluczowych lokacji archeologicznych w celu zdobycia punktów. Ale jak każda dobra gra Kramera, udaje mu się wrzucić kilka zwrotów akcji po drodze, aby umożliwić sprytne zagrania.

Siodłamy konie…

O ile mi wiadomo, w stosunku do wcześniejszych wersji nie ma żadnych różnic w rozgrywce, zmieniono nieco komponenty.

-Plansza przedstawia mapę kuli ziemskiej wraz z kontynentami. Na planszy znajduje się ponad 100 pól z czego 80 odpowiada lokacjom, które można odwiedzić. Jest również szereg niebieskich i czerwonych pól symbolizujących dodatkowe akcje, które można wykonać w trakcie rozgrywki. Każda lokalizacja reprezentuje obszar geograficzny lub ciekawsze miejsce. W tej wersji każdy kontynent został przedstawiony w formie bajecznych ilustracji.

Pomiędzy okręgami znajdują się niezliczone linie biegnące w tę i z powrotem. Reprezentują one ścieżki, po których mogą przemieszczać się ekspedycje; zarówno w jedną jak i w drugą stronę. Na brzegu planszy, w trzech miejscach (północ, południe i równik) znajduje się czerwona kropka, która ułatwia podróż, pozwalając przemieszczać się dookoła globu.

Karty miejsc docelowych  przedstawiają jedną z 80 unikalnych lokalizacji, które są celem graczy. Karty zawierają nazwę, grafikę oraz informacje o przedstawionej lokalizacji geograficznej (w moim przypadku po francusku). Na karcie zawarto lokalizację na mapie co dodatkowo ułatwia szybkie odnajdywanie jej w gąszczu kropek.

Strzałki ekspedycji, znaczniki ważnych lokacji oraz bilety – plansza i karty stanowią tak naprawdę większość gry, niemniej gdyby nie wymienione elementy gra byłaby wyraźnie słabsza. Strzałki ekspedycji są plastikowe, a grot wskazujący kierunek ekspedycji. Dostępne są w trzech kolorach: niebieskim, czerwonym i żółtym, dzięki temu łatwo wyróżniają się na planszy. Żetony ważnych miejsce to nic innego jak małe kartonowe żetony w danym kolorach graczy. Stanowią one miejsca konieczne do odwiedzenia. Dla każdego gracza inne.

Bilety to niebieskie żetony z napisem po obu jego stronach. Znaczenie tych komponentów omówię później.

Opis zasad jest całkiem niezły i zawiera sporo przykładów graficznych opartych na zdjęciach. Chociaż wszystko, czego potrzebujesz do gry, znajduje się w zasadach, uważam, że są one słabo napisane, jeśli chodzi o znalezienie kluczowej zasady podczas gry.

Szybko do stołu

W trakcie przygotowanie do rozgrywki nie ma wiele do zrobienia, aby przygotować się do gry. Każdy gracz otrzymuje liczbę kart miejsc docelowych zależną od liczby graczy, bierze zestaw żetonów lokalizacji bonusowych i otrzymuj trzy bilety.

Strzałki ekspedycji są umieszczane w zasięgu wszystkich graczy, a 6 odkrytych kart miejsc docelowych jest umieszczanych na stole. Miejsca te muszą znajdować się w odległości co najmniej 3 ścieżek od lokalizacji startowej ekspedycji. Wszystkie karty, które znajdują się bliżej, należy odłożyć na spód talii i dobrać nową kartę. Wyznaczony zostaje pierwszy gracz, a my jesteśmy gotowi do rozpoczęcia partii.

Złote, a skromne

Rozgrywka w Expeditions jest prosta, z kilkoma drobnymi sztuczkami, które mogą po drodze pomóc. Aby to wszystko zrozumieć, zacznę od punktacji, ponieważ to ona napędza rozgrywkę. Celem gry Expeditions jest zdobycie jak największej liczby punktów, aby to zrobić, gracze muszą dotrzeć do ważnych miejsc, przeprowadzając 3 ekspedycje.

Gdy ekspedycja dotrze do lokacji którą gracz ma na ręce, może on ją ujawnić. Gracze mogą również umieścić strzałkę, aby przenieść ekspedycję do jednej z lokalizacji określonej na kartach wspólnych umieszonych na stole. W ten sposób gracz może wziąć odkrytą kartę i dodać ją do swojego zbioru miejsc odwiedzonych. W obu opisanych przypadkach karty te są warte po 1 punkcie. Gracze mogą również zdobyć kolejne 2 punkty, gdy którakolwiek z ekspedycji dotrze do jednego z ich ważnych miejsc. Jednak nieosiągnięcie tych miejsc na koniec gry będzie skutkować utratą punktów, podobnie jak za wszystkie nie osiągnięte karty miejsc docelowych, które znajdują się na ręce gracza po zakończeniu gry. Najwyższy łączny wynik na koniec gry zapewnia zwycięstwo.

Przed rozpoczęciem gry każdy gracz musi przejrzeć karty miejsc docelowych na ręce, a następnie zdecydować, które cztery z nich zostaną oznaczone żetonami oznaczającymi ważne miejsca. Niektórzy mogą uznać to za akcję przygotowania,  jest to jednak część gry.

Gracze muszą na zmianę umieszczać te żetony, a robiąc to, oczywiście ujawniają po 4 karty celów. W ten sposób zdradzają część swojego ogólnego planu. Z tego właśnie powodu rozmieszczenie tych żetonów jest bardzo ważne i powinno stać się częścią strategii. Czy umieszczać swoje znaczniki w pobliżu znaczników innych graczy licząc na pracę zespołową? Czy gracz celowo umieszcza żetony daleko od siebie w nadziei, że inni gracze przesuną strzałki ekspedycji do nieujawnionych miejsc docelowych? Istnieje wiele sposobów na rozegranie tej fazy.

Przed wyruszeniem w drogę…

Należy rozpocząć lub wydłużyć ekspedycję – skoro znamy już cel i sposób zdobywania punktów, jak przebiega sama rozgrywka? Cóż, po prostu, gracz umieszcza jedną strzałę ekspedycji na turę wykorzystując akcję podstawową. Należy wziąć jakąkolwiek strzałę w jednym z trzech kolorów ekspedycji i dodać ją do planszy.

Jeśli gracz rozpoczyna  ekspedycję po raz pierwszy, strzałkę należy umieścić w lokalizacji początkowej (gdzieś w Europie Środkowo-Wschodniej). Jeśli gracz kontynuuje ekspedycję, musi umieścić wybraną strzałkę na końcu ekspedycji w pasującym kolorze. W ten sposób każda z 3 ekspedycji w trakcie gry będzie podróżować po całym świecie. Różne ekspedycje mogą korzystać z tych samych ścieżek, a nawet podróżować w przeciwnych do siebie kierunkach.

Każda podróż ma swój początek i koniec

Zamknięcie pętli – Istnieje specjalny ruch, który można wykonać poprzez umieszczenie strzałki ekspedycji, a nazywa się on Zamknięciem pętli. Aby powstała pętla, gracz musi tak umieścić strzałkę Ekspedycji, aby wskazywała z powrotem na jego własną Ekspedycję (inne strzałki o pasującym kolorze). Nagrodą za zamknięcie pętli jest możliwość umieszczenia kolejnej strzałki w tym kolorze tak, aby odgałęziała się od dowolnej innej części ekspedycji. W ten sposób gracz może dotrzeć do miejsc, które stały się trudnodostępne; dodaje to do strategii sposób, jakim gracze rozwijają ekspedycje. Nagle dotarcie do każdego miejsca docelowego przestaje mieć kluczowe znaczenie. Tak długo, jak ekspedycja podróżuje w pobliżu kluczowej lokacji, istnieje szansa aby tam wrócić, tworząc w przyszłości pętlę.

Zdobywanie miejsc docelowych – Kiedy strzałka ekspedycji zostanie umieszczona na planszy, wszyscy gracze muszą sprawdzić i, jeśli to możliwe, zadeklarować, że posiadają kartę miejsca docelowego, które właśnie zostało osiągnięte. Jeśli nie zdadzą sobie z tego sprawy, a ekspedycja ruszy dalej w kolejnych turach, nie będą mogli ujawnić karty i odebrać jej później. Będą musieli zdobyć ekspedycję, aby ponownie udać się do tego miejsca docelowego. To samo można powiedzieć o zakrytych kartach stołów. Po odwiedzeniu karty ze stołu dobierana jest kolejna, która ją zastępuje. Jeśli to miejsce docelowe zostało już odwiedzone, kolejna ekspedycja będzie musiała ponownie dotrzeć na tę lokalizację, zanim będzie można ją odwiedzić.

Z punktu A do punkt B

Niebieskie okręgi lokalizacji – umieszczanie jednej strzałki ekspedycji na turę wydaje się raczej mało ekscytujące, na szczęście autor gry oferuje kilka sposobów na wykonanie bardziej zwięzłych ruchów. Jeśli gracz kieruje strzałkę ekspedycji na niebieskie koło, ma prawo do umieszczenia dodatkowej strzałki. Chociaż niebieskie okręgi gdzieniegdzie pojawiają się na kontynentach, większość z nich umieszczono na oceanach i jest to celowy zabieg, pomaga to ekspedycją przemieszczać się z kontynentu na kontynent.

Czerwone okręgi docelowe – jeśli graczowi uda się skierować strzałkę wyprawy w stronę czerwonego okręgu, otrzymuje on dodatkowy bilet z puli zapasów. Za chwilę przekonacie się, że bilety mają kluczowe znaczenie aby osiągnąć dobry wynik w grze.

Nie dbać o bilet, a może jednak dbać?

Bilety są dodatkowymi opcjami w Expeditions; kiedy ich nie masz, możesz poczuć, że gra cię przytłacza, ogranicza. Wydając bilet można skorzystać z jednej z 3 opcji, ale gracz może użyć tylko 2 biletów w jednej turze.

Podstawową opcją jest umieszczenie dodatkowej ekspedycji – banał. Gracz może umieścić do 3 strzałek w turze, jeśli wykorzysta 2 Bilety; więcej, jeśli dotrze do niebieskich okręgów, aby zdobyć dodatkowe tury. Wybór kolorowych strzałek nie jest w żaden sposób ograniczony, chyba że któraś z ekspedycji już się zakończyła.

Można również usunąć strzałkę ekspedycji – Wydając bilet, gracz może usunąć ostatnią strzałkę na końcu dowolnej ekspedycji. Dzięki temu gracz może wykorzystać swoją zwykłą turę, aby poprowadzić ekspedycję na inne tory. Może to jednak zrobić o wiele więcej. Jeśli po usunięciu strzałki nowy koniec ekspedycji wskazuje teraz czerwone lub niebieskie koło, gracz może skorzystać z nagród tego pola. Jest to dodatek do ich regularnego umieszczania. Usunięcie strzałki może również spowodować zamknięcie pętli. Gdy to nastąpi, gracz korzysta z korzyści wynikającej z zamknięcia pętli.

Ostatnią możliwością jaką daje karta bilet jest zamiana karty celu – Jeśli gracz trzyma kartę celu, która wydaje się trudna, a nawet niemożliwa do zdobycia, może wydać Bilet, aby odrzucić kartę i dobrać dwie nowe karty z talii dobierania; wtedy gracz zatrzymuje jedną i odrzuca drugą.

To już jest koniec…

Inicjalizacja końca gry i zdobywanie punktów – gra kończy się, gdy tylko jeden z graczy ujawni ostatnią kartę celu z ręki lub gdy na planszy zostanie umieszczona ostatnia strzałka ekspedycji. Gracze muszą mieć równą liczbę tur, jeśli więc jeden z nich ujawni swoją ostatnią kartę, a nie był ostatnim graczem w rundzie, pozostali gracze otrzymają swoją ostatnią turę. Jeśli jednak zostanie umieszczona ostatnia strzałka , gra kończy się natychmiast.

Gracze zdobywają 1 punkt za każdą kartę w swoim stosie punktacji i za każdy znacznik ważnego miejsca, który został zabrany z planszy. Następnie gracze tracą punkt za każdą kartę pozostawioną w ręku i każdy znacznik ważnego miejsca pozostawiony na planszy. Wygrywa oczywiście osoba z najwyższą zdobyczą punktową.

Ilość, nie jakość

Expeditions to taktyczna gra dla 2-3 graczy. Istnieje pewien poziom kontroli, który sprawia, że gra działa dobrze i satysfakcjonujące jest dotarcie do każdego miejsca docelowego i wykorzystywanie akcji specjalnych z obszarów daje niezłą frajdę.

Uważam jednak, że ta kontrola jest mocno ograniczona, gdy rozgrywamy partię się w 4-6 osób. Gracz może być względnie szczęśliwy, że ekspedycja zmierza ku jego celom pod koniec jego tury, a zanim znów nadejdzie jego tura, może być już na zupełnie innym kontynencie. Nie byłoby to tak straszne, gdyby strzałki ekspedycji były nieskończone, ale biorąc pod uwagę, że każda ekspedycja może nagle zostać zatrzymana, ponieważ ostatnia strzałka została umieszczona, gra może być frustrująca czasami przy grze powyżej 3 graczy.

Krótko mówiąc, uważam, że szczęście odgrywa zbyt dużą rolę w grach 4-6 osobowych, a w grze tego rodzaju nie jest to pożądany rezultat. Według mnie gra najlepiej sprawdza się przy 2-3 graczach, a osobiście uważam, że jest najlepsza jako pojedynek 2 osobowy

Cel uświęca środki

Expeditions to bardzo przyjemna gra. Wykorzystuje mechanikę budowania sieci, ale dołożenie wspólnej lub współdzielonej odpowiedzialnością za jej budowanie jest odmianą klasycznych gier polegających na budowaniu sieci, które wszyscy dobrze znamy.

Gra stawia przed graczami wiele pytań, a dobra partia gry polega na dokładnym planowaniu swoich ruchów, starannym wybieraniu, kiedy używać biletów i dbaniu o to aby nigdy ich nie zabrakło. Trzeba się nauczyć, jak wykonywać ruchy, które nie będą dawały darmowych biletów, ruchów bonusowych lub pozwalały na zamknięcie pętli przeciwnikowi. Czasami jednak będą występowały takie potrzeby, jednak starajmy się o nie jak najrzadziej.

Rozgrywka może być również bardzo subtelna w zależności, w jaki sposób gracze rozmieszczą swoje znaczniki celów bonusowych. Na początku może wydawać się logiczne umieszczenie kilku żetonów w miejscach, które znajdują się blisko siebie. Może to jednak przekonać innych graczy do trzymania się z dala od danego obszaru.

Jeśli jednak gracz umieści tylko jeden żeton premii w obszarze otoczonym przez inne posiadane przez niego lokacje, pozostali gracze mogą nieumyślnie się tam udać. Nie ma bardziej satysfakcjonującego uczucia w Expeditions niż nakłonienie innego gracza do umieszczenia strzałki, aby dotrzeć do jednego z własnych ukrytych miejsc docelowych. Dla niektórych Expeditions może być niewystarczające, ale myślę, że połączenie łatwych zasad z subtelnymi, ale sprytnymi zasadami rozmieszczania sprawia, że jest to wciągające tytuł. Przy czasie rozgrywki wynoszącym 30-45 minut, gra nie jest też zbyt długa.

Expeditions… Kramer, o którym być może nigdy nie słyszeliście… warto rzucić okiem, jeśli uda ci się znaleźć starszą kopię lub nabyć tą recenzowaną edycję spróbuj obowiązkowo.

Czas potrzebny na rozgrywkę: ok. 45 min

Zalecany wiek graczy: 8+

Liczba graczy: 2-6

 

Plusy:

+ wysoka jakość komponentów

+ szybki setup

+ proste zasady

+ rozgrywka „płynie” sama

+ grafiki przyciągające oko

 

Minusy:

– nie przyciągnie na dłużej zaawansowanych graczy

 

Złożoność gry (4/10):

Oprawa wizualna (8/10):

Ogólna ocena (7/10):

Co znaczy ta ocena według Games Fanatic?
Dobry, solidny produkt. Gra może nie wybitnie oryginalna, ale wciąż zapewnia satysfakcjonującą rozgrywkę. Na pewno warto ją przynajmniej wypróbować. Do ulubionych gier jednak nie będzie należała.

Przydatne linki: