Na początek trochę ciekawostek
Od miesięcy chciałem zagrać w to rozszerzenie. W maju miałem okazję, kiedy Uwe przyjechał do Hannoveru z prototypem. Zamiast tego zagrałem z nim w inny prototyp. Tylko moja żona miała okazję zagrać w Torfowisko
W sobotę, Hanno zorganizował przedpremierowy pokaz w Bremen, gdzie mieliśmy okazję zagrać już nie w prototyp, a wydrukowaną wersję. Niestety Uwe nie dał rady przyjechać
Więc o czym jest gra?
Agricola: Torfowisko, jest w zasadzie rozszerzeniem do wersji rodzinnej gry. Z dodatkiem możemy grać na trzech różnych poziomach:
- Poziom1 – gramy na stronie familijnej bez jakichkolwiek kart,
- Poziom 2 – gramy na stronie familijnej, ale razem z nowymi Małymi usprawnieniami (w dwóch taliach: dla początkujących i zaawansowanych), natomiast bez Pomocników
- Poziom 3 – jest dla szaleńców: gramy na stronie do „normalnej” gry i używamy wszystkich kart. Zalecane jest pomieszanie kart: 4 Małe Usprawnienia z rozszerzenia i 3 Małe Usprawnienia z dowolnej talii z podstawki. Plus oczywiście Pomocnicy.
Niezależnie od wybranego poziomu, każdy z graczy na początku gry, wylosuje kartę przedstawiającą konkretny układ kafelków Lasów i Torfowisk, który wyłoży na swojej planszy. Uwe tłumaczy tę część tak: „Chcesz zagrać w Agricolę, ale te kafelki to utrudniają. Najpierw trzeba się ich pozbyć!”. Aby usunąć Lasy i Torfowiska, do gry wprowadzono nowe karty akcji, które na to pozwalają – ale o tym za chwilę.
Dodatkowo, w rozszerzeniu znajdziemy nowy rodzaj „waluty”: oprócz jedzenia, mamy teraz też znaczniki ciepła. Podczas każdych żniw, Wasza rodzina nie tylko chce zjeść ciepły posiłek, ale chcą też mieć ciepło w domu! Za każdą izbę domu, należy zapłacić jednym znacznikiem ciepła. Podobnie jak w każdej chwili można przekształcić zboże i warzywa w jedno jedzenie, tak można zamienić jedno drewno na jeden znacznik ciepła. Oczywiście za nieogrzanie całego domu, spotka nas kara.
Żartujesz? Jeszcze więcej do zrobienia w tak krótkim czasie?
I tak i nie. Znacie już walkę o pożywienie w Agricoli i jak ważne jest ustawienie produkcji żywności w odpowiednim czasie. Teraz gra zmusza do skupienia się na kolejnym elemencie – na ogrzewaniu. Jak można rozwijać farmę kiedy jest jeszcze więcej do zrobienia, co farmy nie rozwija?
W tym momencie możemy wrócić do nowych kart akcji. Jest ich 2 albo 3, w zależności od ilości graczy. Leżą one na środku stołu. W tym momencie wkracza nowy, genialny element mechaniki: tych akcji specjalnych nie wykorzystujesz za pomocą członków rodziny! Jeżeli chcesz wykonać jedną z tych akcji, po prostu bierzesz taką kartę i kładziesz ją przed sobą, zamiast ustawiać na niej jednego z członków Twojej rodziny. W ten sposób ciągle masz możliwość na wykonanie normalnej akcji w następnej kolejce! Akcje specjalne, są akcjami dodatkowymi, a koszt ich wykonania, to opóźnienie wykonania normalnej akcji i prawdopodobnie pozostawienie większej ilości opcji dla innych graczy. Gracz nie jest też ograniczony, do wykonania jednej specjalnej akcji. Jeżeli przeciwnicy pozwolą, masz możliwość wykonania do 3 takich akcji (ponieważ w grze są tylko 3 takie karty), zanim wykonasz jakąkolwiek standardową akcję.
Jakie więc są te tajemnicze akcje specjalne?
Jest ich 7, rozmieszczonych na 2 albo 3 kartach. Tak więc na jednej karcie, znajduje się przynajmniej jedna akcja specjalna. Jednak po wzięciu karty, możesz wykonać tylko jedną akcję na niej umieszczoną.Weź tę kartę i połóż przed sobą. Ta karta może zostać wykorzystana przez innych graczy, pod warunkiem, że zapłacą do banku 2 jedzenia. W takim przypadku, karta przechodzi do takiego gracza, tym razem jednak będzie położona zakryta. Nikt inny nie będzie mógł z niej skorzystać w tej rundzie. Jak widać, każda karta może zostać wykorzystana dwa razy – raz przez gracza, który ją wybrał – za darmo. I drugi raz przez innego gracza za 2 jedzenia. Gracz, który użył karty za darmo, nie może użyć jej ponownie za jedzenie. Oczywiście, jeżeli użyjesz karty wybranej przez innego gracza, możesz wykonać dowolną akcję znajdującą się na niej. Nie musisz wybierać tej samej akcji co ten gracz.
Przyjrzyjmy się bliżej akcjom specjalnym:
1. Weź jednego konia. Tak, napisałem „konia”! Nie wspominałem o nich wcześniej, ale w dodatku dostajemy nowy rodzaj zwierząt: konie. Nie są wstawiane na karty akcji, nie kumulują się jak pozostałe zwierzęta i można je pozyskać tylko przez akcję specjalną albo Małe usprawnienie (jeżeli zdecydujesz się z nimi zagrać). Każdy koń na koniec gry warty jest 1 punkt – bez limitu. 10 koni – 10 punktów. Takie proste! Poza tym pozostałe reguły dotyczące zwierząt tyczą się również koni – potrzebujesz miejsca na ich trzymanie, podczas żniw rozmnażają się, jeżeli masz przynajmniej 2 konie itd.
2. Weź 1 żywność. Nie śmiejcie się! Pamiętacie, że to akcja specjalna i nie zużywacie na nią swojej normalnej akcji? Na karcie znajdują się też inne, lepsze akcje. Natomiast wzięcie 1 żywności nie pozwoli innym graczom na wykonanie akcji z tej karty (chyba, że będą chcieli zapłacić 2 żywności). Tak więc, 1 jedzenie za darmo nie jest wcale takie złe!
3. Zapłać jednym znacznikiem ciepła aby zagrać Małe usprawnienie, a także zapłać normalny koszt usprawnienia. Tę akcję ignorujesz jeżeli grasz na poziomie 1 bez żadnych kart
4. Zapłać jednym ciepłem i jedną żywnością aby zagrać Duże usprawnienie, a także zapłać normalny koszt usprawnienia. To ciekawy sposób na wystawienie Dużego usprawnienia, bez tracenia akcji. Oczywiście należy zapłacić jego koszt, a dodatkowo jeszcze 1 ciepło i 1 żywność. Ale dzięki temu oszczędzasz jedną akcję. „Chwila, moment! Po co nam specjalna akcja do zagrywania Dużych usprawnień? Ich jest przecież tylko 10. Nie jest to lekka przesada?” – Może bym się zgodził, gdyby nie… „Gdyby nie co?” – gdyby nie to, że w grze znajduje się 14 NOWYCH Dużych usprawnień, dając tym samym 24 usprawnienia!. Tak, dodatek zawiera 14 dodatkowych Dużych usprawnień – głównie dotyczących koni i ocieplania domów. Jednakże, nie wszystkie są dostępne od początku gry. 12 z nich leży pod pozostałymi – Duże usprawnienia z podstawowej wersji Agricoli, kładziemy na nowych kartach. Usprawnienia pod spodem, nie mogą być zakupione, dopóki karta na wierzchu nie zostanie kupiona. Tak więc, jeżeli chcesz zbudować nowe Palenisko, które pozwala ugotować konia, musisz poczekać do momentu, kiedy standardowe palenisko zostanie zbudowane. Oczywiście za pomocą normalnego Paleniska nie możesz ugotować konia.
W końcu docieramy do akcji, dotyczących kafelków, które przeszkadzają nam grać w Agricolę – pamiętacie? Oto one:
5. Zetnij Las, a na jego miejsce połóż żeton Zaoranego Pola. Zamień bezużyteczny Las, w coś użytecznego – pole do siania. Dzięki temu oszczędzasz jedną akcję na wybranie „Zaorz 1 Pole”. Niestety, zasada z Agricoli, mówiąca że pola muszą znajdować się obok siebie wciąż obowiązuje. W zależności od Twojego ustawienia początkowego i tego gdzie zaorzesz pola na planszy, możesz nie móc wybrać tej akcji
6. Zetnij Las i weź dwa drewna. Jest to rozwiązanie dla wszystkich osób narzekających na niedobór drewna. Ponieważ każde początkowe ustawienie zawiera 5 żetonów Lasu i 3 żetony Torfowisk, każdy z graczy posiada dodatkowo 10 drewna – oczywiście pod warunkiem, że nie zetniesz Lasu, a na jego miejsce nie zaorzesz pola za pomocą akcji nr 5. Jest nawet Duże Usprawnienie, które zwiększa ilość drewna, pozyskaną z tej akcji. Pamiętaj jednak, że drewno może być używane do ocieplania domu i od czasu do czasu będzie trzeba poświęcić drewno na opał.
7. Usuń Torfowisko i weź 3 żetony ciepła. Wooohoo! Nareszcie akcja, która daje możliwość pozyskania ciepła w inny sposób niż za pomocą drewna. I podobnie jak w przypadku akcji nr 6, jest Duże Uprawnienie, które podnosi ilość żetonów ciepła, którą dostaniemy za wykonanie tej akcji.
Uff, nareszcie koniec! Ale zaraz, a co jeżeli nie ogrzeję swojego domu?
Odpowiedź jest prosta: Nie będziesz żebrać – pójdziesz do łóżka! Jeżeli Twoja rodzina będzie marznąć podczas zimy, ponieważ zapomnieli zebrać opału… zachorują! Za każdy żeton ciepła, którego będzie brakować, w następnej rundzie jeden członek rodziny zostanie w łóżku. Co za pech! Leżąc w łóżku, nie będą pracować i nie będą wykonywać żadnej akcji. Tak więc, lepiej ogrzewajcie swoje domy!
Aczkolwiek to nie jest do końca prawda. Chora osoba może zostać przeniesiona do szpitala i otrzyma jedną żywność. Dodatkowo, usuwasz znacznik łóżka, który umieszcza się na członku rodziny, aby wskazać że zachorował. Tak więc, nie traci się akcji, ale nie była to najlepsza akcja: są lepsze sposoby na pozyskanie jednego jedzenia. Tak więc, lepiej ogrzewajcie swoje domy!
Tak na marginesie: szpital to jedyne miejsce, z którego może skorzystać kilku graczy na raz. Chorzy członkowie rodziny, idą do szpitala w rundzie po żniwach, podczas których zachorowali.
Skończyliśmy? Tak – skończyliśmy
Zapoznaliście się ze wszystkimi zmianami, które wprowadza ten dodatek. Tak naprawdę, nie ma za wiele nowych reguł do opanowania. Nowa koncepcja jest bardzo prosta i genialna! Może o jednej rzeczy zapomniałem wspomnieć: każdy Las i Torfowisko nie usunięte na koniec gry, liczy się jako zużyte miejsce. Tak więc, nie dostaniecie ujemnych punktów za ich pozostawienie – wręcz przeciwnie – one nie pozwalają na otrzymanie ujemnych punktów.
Co myślę o dodatku?
Trzeba. Go. Mieć. Koniec. Kropka.
Jestem pewny, że nigdy więcej nie zagram w Agricolę bez tego dodatku! Do tej pory zagrałem na poziomie 1 i 2i na pewno niedługo spróbuję poziomu 3. Agricola była niesamowitą grą do tej pory, ale z tym dodatkiem jest jeszcze lepsza! Torfowisko zwiększa sporo stopień skomplikowania. Uwe przyznaje, że nigdy nie zagra na poziomie 3 – uważa, że poziom 2 jest wystarczająco mózgożerny. I rzeczywiście jest! Trzeba się martwić teraz o wiele dodatkowych rzeczy, nawet biorąc pod uwagę, że akcje specjalne wykonujemy za darmo (tj. nie używajac czlonka rodziny), wciąż jest tak wiele do zrobienia, w tak krótkim czasie. I bardzo mi się to podoba! Podoba mi się nowy stopień skomplikowania i nowe mechanizmy. To po prostu doskonały dodatek! Oceniam go na 10/10
Ostatnie przemyślenia na temat czasu gry, komponentów itp
Z nowymi elementami, gra na pewno trwa dłużej – o wiele dłużej w czasie pierwsze gry, podczas której będziecie zapoznawać się z nowymi pomysłami i Dużymi Usprawnieniami. Każda runda to 3 dodatkowe akcje, tak więc gra będzie trochę dłuższa. Po dwóch rozgrywkach nie potrafię powiedzieć o ile dłuższa – może o 5 minut na gracza.
Komponenty są jak zwykle świetne. Konie to drewniane modele a nie kostki. Znaczniki ciepła to gruba tektura, tak jak żetony żywności. Dodatkowe trzy plansze są grube i trwałe. Karty są tej samej jakości jak te z Agricoli. Na nie nie można narzekać.
Przejrzałem też wszystkie Małe Usprawnienia i moje pierwsze spostrzeżenia są takie: „rany, te są bardzo dobre, a te takie sobie”. Nasze wrażenia po pierwszej grze na poziomie 2, były dokładnie takie same – dostałem marne karty, a moja żona kilka naprawdę niezłych. Miałem wrażenie troszeczkę większej rozbieżności wśród kart niż w taliach z podstawki. Czas i więcej gier pokażą, czy moje pierwsze wrażenie jest prawidłowe.
No i na sam koniec – gorąco polecam użycie kilku kart akcji dla 3 graczy, w rozgrywce dwuosobowej. Nowe Duże Usprawnienia wymagają dużej ilości gliny, a w wersji dla 2 osób, jest jej niewiele. Zabawy w ten sposób było trochę mniej, tak więc następnym razem spróbujemy użyć akcji: „Weź 1 dowolny surowiec budowlany” i „1 glina”. Moja pierwsza przedpremierowa partia w Bremen była 4 osobowa i grało się świetnie. Stąd moja wysoka ocena i podekscytowanie tym rozszerzeniem!
Tekst oryginalnie został opublikowany na Board Game Geek’u. Tłumaczenie: yosz
„Trzeba. Go. Mieć. Koniec. Kropka.” – to wiem i bez czytania recenzji : )
Ponton, to Twój pierwszy tekst na GF? Mam nadzieje, że będziesz częściej tutaj gościł! (może coś o nowych budynkach do LeHavre?)
Witamy Grzegorza na pokładzie :) Nasz korespondend z zagranicy :)
Zdradzę trochę, że w przygotowaniu jest kolejny tekst autorstwa Grzegorza :)
Mam nadzieję, że w polskim wydaniu zamiast znaczników ciepła będą megadżule
@Ponton: czy wiadomo coś o tych bialych woreczkach na zasoby? Czy one są tylko w niemieckich wydaniach? Czy osobno się kupuje? Może będą w polskiej edycji? To byłby miód. Nawet mogliby zrobić takie droższe wydaniaz woreczkami i innymi bajerami.
Lucf: o jakim woreczku na zasoby mówisz?
http://www.boardgamegeek.com/image/568603
Hej Anonim, woreczki te to osobny artykul, który bedzie mozna kupic u Lookout Games. Beda sprzedawane w Essen, a na pewno i wkrótce na ich stronie internetowej.
Na BGG juz wspomnialem, ale jeszcze raz powtórze: w jeden taki woreczek miesci sie dokladnie podwójna ilosc modelowanych surowców (drewno, glina, trzcina, kamien, warzywa, zboze). Ja kupilem surowce podwójnie, abym nigdy nie zabraklo surowców w rozgrywce wieloosobowej. W drugim woreczku trzymam zwierzatka – niedlugo równiez w podwójnej ilosci, kiedy Lookout doprodukuje je (narazie ich nie ma).
BTW, dzieki za mile przywitanie. :)
O budynkach Le Havre: Klemens niedawno temu rozpoczal prace nad szata graficzna. Wiec jeszcze nie wiadomo, czy sie wyrobia. Loyang i dodatek do Agricoli mieli pierszenstwo.
anonim to lucf. A wiadomo ile Euro taki jeden worek?
zapowiada się naprawdę świetnie ;)
… jeszcze będzie przepięknie jeszcze będzie wspaniale …..
Po przeczytaniu co oferuje ten dodatek raczej bym powiedział, że „musisz go mieć” ale pod warunkiem, że jesteś fanem Agricoli, bo jeśli nie, albo uważasz, że to gra w porządku ale bez jakichś rewelacji to ten dodatek czuję, że nic nie zmieni w ocenie gry, bo niby są jakieś nowe rzeczy ale bardziej mi to wygląda na więcej tego samego. Mi się Agricola podoba ale nie widzę sensu kupowania tego dodatku. Niestety w 90% dodatki psują grę a nie ją poprawiają. Tu czuję będzie podobnie.
Fajnie, że Grzegorz pojawił się na gamesfanatic ze świeżymi informacjami „z frontu”. Co do dodatku to mocno mnie zdziwiło, że wariant 3 uznany jest za taki hardcor, dla szaleńców i maniaków, a sam autor stwierdził, że w niego nie zagra. Z opisu nie wygląda to tak przerażająco.
Co do woreczków to najpierw się śmiałem (przed oczami stanęły mi zeszłoroczne kolejki na targach po drewniane dynie i zboże), a potem dostałem „laciem” (pantoflem) od żony, że całe to drewniane towarzystwo ona chce i koniec! Pomyślałem ok i tak będę stał po nowe karty do Le Havre, a tymczasem nie wiadomo czy karty w Essen będą
jestem zdruzgotany
Też bym chciał takiego bogasa co by mi stał po woreczki :)
@G Kobiela: czyli raczej nie ma szans na takie łączone zestawy dodatek+woreczek/znaczniki towarów?
Lookout Games zdacydowało tylko o OSOBNEJ sprzedaży?
Hej Lucf, dopiero po odeslaniu komentarza zauwazylem, ze anonim to ty… przepraszam.
Co do woreczków – 1 woreczek mial kosztowac 1 euro, ale jezeli kupisz ich kilka na raz, to mocno spuszczaja cene (ja dostalem za sam zakup dodatków, dodatkowych czesci itd. w cenie 75 euro 10 woreczków za darmo).
Czy beda jakies zestawy woreczki+dodatek+surowce, to nie wiem. O tym Hanno bedzie decydowal. Mysle jednak, ze nie ma problemu zapytac o znizke przy zakupie wielu czesci na raz…
Kazdemu, co chce do Essen, radze przyjechac juz w Srode. Nie tylko wstep za darmo, ale pusciutko w halach. Kolejki jednak przy Lookout Games, chociaz nie 1,5 godzinne, to juz sa we Srody…
Co do poziomu 3: Ogrzewanie domu sprawia dodatkowy klopot i wymaga wiekszej czulosci i planowania. Gra na poziomie 2 to juz porównywalnie skomplikowana jak podstawówka w wersji pelnej – tak mówi Uwe. Dlatego poziom 3 to dla ludzi hardcore, którzy nie maja dosyc skomplikowania i chca jeszcze bardziej zaglebic sie w grze. Uwe mówi, to dla niego za wiele – to go stresuje i nie sprawia przyjemnosci. Podczas testów jednak bylo wiele grup, co odrazu chcicalo zagrac na poziomie 3 i bardzo im sie podobalo.
Moim zdaniem to super rzecz w grach Uwego, ze daje ci wybór na jaki poziomie chcesz zagrac. Sama Agricola i samo Le Havre maja dwa wersje, a dodatek dodaje jeszcze jedna. Tak wiec kazdy moze zagrac taka Agricole, jaka mu najlepiej sie podoba!